Het is een belangrijke trainingsschool in de ontwikkeling van jouw ondernemerschap en leiderschap. Het kleurt de wijze waarop door jou invulling wordt gegeven aan dit leiderschap. Zwart wit gezegd: ben ik dienstbaar of houd ik vast aan mijn eigen gelijk en aan mijn eigen belang.
De grootste valkuil voor leiders
Lang niet iedereen komt ongeschonden uit deze strijd tevoorschijn. De vlucht in het eigen belang is een menigmaal afgelegde vluchtroute. En de belangrijkste vluchtroute is dan toch het isolement waarin het eigen gelijk de norm wordt. Ook in leiderschap en dat begint bijna altijd met het blokkeren van feedbackprocessen. Het is de grootste valkuil voor leiders. Een goede leider weet dat hij verantwoordelijk is voor het organiseren van feedback. Niet alleen binnen de onderneming als geheel maar ook rondom zichzelf. Maar dat veronderstelt een krachtige persoonlijkheid, die leert en leeft vanuit een krachtig innerlijk kompas en niet iedereen ontwikkelt zich tot zo’n persoonlijkheid.
Beheersing en macht
Als een ondernemer besmet is met het virus van beheersing en macht, maak je borst maar nat. Jan is zo’n ondernemer die besmet is. Hij groeit op in een ondernemersgezin, werkzaam in de bouwwereld. Het is een wereld van hard werken en Jan heeft een droom. Al heel jong fantaseert hij erover dat hij eenmaal rijk zal zijn en dat laat hij weten ook. Hij ontwikkelt zich van timmerman tot uitvoerder. Hij is uitermate gedreven en komt een heel eind met zijn grote mond. Op z’n 38e is hij eigen baas en heeft hij een bouwonderneming met een eigen ontwikkelpoot. De wereld ligt aan zijn voeten. Het bouwen zelf verdwijnt meer en meer naar de achtergrond terwijl de ontwikkelpoot zich ontwikkelt tot een belangrijke speler in de vastgoedmarkt en hij scoort het ene succes na het andere. De onderneming groeit fors. Er worden deals gesloten met grote investeerders.
Een netwerk gebouwd op drijfzand
Geleidelijk aan ontstaat een netwerk van belangen. Alles wat er gebeurt wordt in een belang uitgedrukt en Jan is er inmiddels bedreven in het systeem zo te domineren dat uiteindelijk zijn eigen belang altijd het meest wordt gediend. Om dit systeem in stand te houden en uit te breiden creëert hij zijn eigen “belangen netwerk” en dat doet hij niet alleen binnen de onderneming maar ook volop daarbuiten. In feite bestaat zijn hele netwerk, van klanten, van leveranciers, van tussenpersonen, van accountants, van bankiers en van medewerkers uit “belangdragers” en binnen dit netwerk functioneert Jan als een spin in het web. Hij weet het altijd zo te organiseren dat iedereen aan z’n trekken komt maar wel op zijn voorwaarden en alle feedbackmechanismen worden gemanipuleerd. Dat ziet er aan de buitenkant absoluut niet zo uit. Het oogt buitengewoon ordentelijk. Maatschappelijk fraai gepositioneerd. Maar aan de binnenkant heerst het eigen belang. Het is een bouwwerk, gebouwd op drijfzand.
En natuurlijk, het gaat een keer fout. De aanleiding kan zeer verschillend zijn maar dat het instort staat vast. Alleen niemand weet wanneer en de gevolgen zijn desastreus en dan wordt wel heel erg duidelijk zichtbaar hoe Jan in elkaar zit. Iedereen krijgt de schuld. Zijn vrienden van gisteren worden de vijanden van vandaag en een ogenschijnlijk geslaagd zakenman wordt ontmaskerd als een ordinaire opportunist.
Organiseer gezonde feedback
Een ondernemer die hier volop in betrokken raakte vertelde vol schaamte dat hij nog steeds niet goed begrijpt waarom hij erin is getuind. ‘Als het erop aankomt ben ik toch gewoon bezweken voor de verleiding om vrij gemakkelijk veel geld te verdienen.’ En zo was het. Het is het venijn van het gemakkelijke succes. Van de corrumperende invloed van macht die zich niet meer laat corrigeren. Van het vechten met wapens die alleen maar ellende veroorzaken. Als jezelf in zo’n situatie terecht komt, realiseer je dan heel goed wat je aan het doen bent. De signalen zijn bijna altijd wel herkenbaar. Gemakkelijk succes bestaat niet. Op tijd nee zeggen bespaart je niet alleen een enorme zakelijke blunder maar vooral ook het inleveren van je morele leiderschap.
Bron: ‘’De toekomst de baas’’ – Rob Boeijenga - Founder Ondernemersacademie
